تربيت و تعليم در محيطي غني شده

در مدرسه حکمت، دانش‌آموزان، در يك محيط غني از ابزارها و فعاليتها رشد مي‌كنند. دانش‌آموز همانند يك پژوهشگر در يك مركز پژوهشي،‌ در محيط كاري خود فعال است و در پروژه‌هاي مختلف فعاليت مي‌كند. محيط كلاس دانش‌آموز براي چند سال در مقطع ابتدائي يا راهنمائي يا دبيرستان،‌ ثابت و مشخص است. مربي او،‌ محل كلاس او، ميز او، و همكلاسي‌هاي او،‌ هر سال تغيير نمي‌كنند. مربي با دانش‌آموزان خود تعامل نزديكي دارد. او طي چند سال،‌ رشد و ارتقاء خصوصيات دانش‌آموز را دنبال مي‌كند؛ و دانش‌آموز را در طي مسير خود راهنمائي و ياري مي‌كند.

در مدرسه حكمت،‌ جلسات به جاي شكل سخنراني آن، بيشتر به شكل بحث و گفتگو،‌ در فضائي نقادانه برگزار مي‌شود. ضمن آنكه دانش‌آموز در محيطي غني از ابزارها و فعاليتها قرار دارد. او بسياري از موضوعات را در كار عملي ياد مي‌گيرد. او ياد مي‌گيرد چگونه در يك گروه در كنار سايرين فعاليت كند؛ و بعضا خود نيز گروهي را مديريت و رهبري نمايد. آزمايشگاه و كارگاه مدرسه براي فعاليت فعال و خودجوش دانش‌آموزان، دائما فعال و در دسترس دانش‌آموزان است. دانش‌آموزان مي‌توانند تقريبا هر زمان كه بخواهند،‌ تنها با حضور و نظارت يك بزرگتر از مربيان يا خانواده‌ها، در آزمايشگاه و كارگاه حضور پيدا كرده و خود عملا به كسب تجربه بپردازد.

در مدرسه حكمت،‌ سامانه مديريت آموزشي نقش كليدي را در مديريت فرايند آموزش ايفا مي‌كند. اولا اين سامانه با در اختيار قراردادن محيطي غني از منابع،‌ متشكل از چند هزار ساعت فيلم آموزشي، كتابهاي الكترونيكي، متون و سايتهاي علمي و آموزشي در قالب يك بستر دسترسي امن به اينترنت،‌ امكان استفاده موثر دانش‌آموز از اين منابع را فراهم مي‌آورد. ثانيا اين سامانه با مدل كردن يادگيري دانش‌آموز و خصوصيات او،‌ به تنظيم برنامه درسي مبتني بر خصوصيات دانش‌آموز كمك مي‌كند.

در مدرسه حكمت هر دانش‌آموز نقشهاي جدي را در محيط مدرسه ايفا مي‌كند. يك شعار مدرسه حكمت اين است:‌ “هر كاري را كه مي‌توان به دانش‌آموزان واگذار كرد، به آنها واگذار كنيد”. جديت نقشها در حدي است كه هر دانش‌آموز، به عملكرد دانش‌آموز ديگر نياز دارد. مديريت خدمات چايخانه گرفته، تا نظافت مدرسه، انبارداري،‌ مديريت و تصدي تجهيزات،‌ كتابداري، مديريت بخشهاي مختلف آزمايشگاه و كارگاه، خدمات رايانه‌اي و حتي آموزش رايانه و رفع اشكال به ساير همكلاسي‌ها، نمونه نقشهايي است كه دانش‌آموزان در محيط مدرسه حكمت ايفا مي‌كنند. در صورتي كه يك دانش‌آموز نقش و وظايف خود را به صورت مناسب انجام ندهد،‌ اين ساير دانش‌آموزان هستند كه به او به صورت هنجاري فشاري را وارد مي‌كنند، تا در ايفاي نقش خود فعالتر عمل كند.

ارزش يابي عملكرد هر دانش‌آموز نيز از مجاري مختلف صورت مي‌گيرد. اولين مجراي ارزش يابي، ارزش يابي توسط خود اوست. او دائما خود را مورد ارزش يابي قرار داده، و پيشرفت و نقاط خلاء خود را دنبال مي‌كند. همچنين مربي نيز دانش‌آموز را مورد ارزش يابي قرار داده، و رشد او را مورد بررسي قرار مي‌دهد. سامانه مديريت آموزشي نيز، با توجه به اطلاعاتي كه از دانش‌آموز و فعاليتهاي او دارد،‌ و نيز تعامل مستقيم دانش‌آموز با اين سامانه، دانش‌آموز را به صورت هوشمند مورد ارزش يابي قرار داده،‌ و رشد او را با توجه به مولفه‌هاي خصوصيات فردي و علمي و مهارتي،‌ مدل مي‌كند.

همچنين،‌ دانش‌آموز با تعامل موثر با محيط فعال بيرون از مدرسه در گردشهاي علمي و ساير فعاليتهاي مدرسه، از غناي محيط بيروني نيز براي يادگيري خود به صورت موثر استفاده مي‌كند.

در مجموع، دانش‌آموز در محيطي سرشار از درگيري در مسائل مختلف علمي، عملي و مذهبي، قرار دارد و فعاليت مي‌كند.